Community event 28/10 in Snowball, bedrijvenpark Evolis.

Onderwerp: De thuisbatterij

Om een breder draagvlak voor energietransitie uit te bouwen, namen deze keer ook niet coöperanten deel aan het laatste Vlaskracht-event rond de thuisbatterij. Hoe meer mensen we kunnen overtuigen van het belang van energietransitie, hoe sneller we deze noodzakelijke transitie op gang kunnen brengen. Een omwenteling die noodzakelijk is om de broeikasgassen met 55 procent te laten dalen in vergelijking met 1990 zoals afgesproken op de klimaatconferentie in Parijs in 2015.

Hiervoor nodigden we Hannes Laget uit die zich al jaren toelegt op energieopslag van onder meer zonne-energie. De beloofde video-opname moeten we je helaas schuldig blijven. Een fout in de sd-card stak stokken in de wielen. In de plaats vatten we de hoofdpunten uit de uiteenzetting van Hannes Laget hieronder samen.

Om de vraag ‘Is een thuisbatterij economisch rendabel?’ te kunnen beantwoorden is een minimale voorkennis over de batterij nodig.

• Eerst wat technische termen:
  • Energie of capaciteit (kWh of uren) = De energie die de batterij kan opslaan.
  • Vermogen (kW) = De energie die de batterij ogenblikkelijk kan leveren.
  • SOC of state of charge = Aanwezige energie in de batterij t.a.v. zijn capaciteit. Vergelijk het met de brandstofmeter in een auto met een ontploffingsmotor.
  • Cyclus = Volledig laden en ontladen van een batterij.

.

• Werking:
  • Een batterij = chemisch ‘fabriekje’
    • Lood-zuur batterij = autobatterij
    • Lithium ion batterij = gsm, laptop, elektrische voertuigen. Ook vaak gebruikt als thuisbatterij.
    • Zoutwater batterij = thuisbatterij
• Toepassingen:
  • Energy/time shifting
    Denk aan zelfopgewekte elektriciteit afkomstig van zonnepanelen die je niet kan verbruiken maar opslaat in een batterij om te verbruiken na zonsondergang. (1 cyclus per dag)
  • UPS (uninterruptible power supply):
    In onder meer ziekenhuizen staan dit soort batterijen als back up klaar in het geval de stroom wegvalt.  
  • Peak shaving
    Bij grote stroomverbruikpieken, kan een deel van de elektriciteit afkomstig zijn van batterijen die worden geladen op momenten dat er weinig verbruik is.
    Vanaf 1 juli 2022 verdwijnt dag- en nachttarief en wordt het capaciteitstarief ingevoerd om te grote piekmomenten te voorkomen en te voorkomen dat het elektriciteitsnet versterkt moet worden. Daarom zal op piekmomenten of wanneer er veel vraag naar elektriciteit is, een hoger tarief worden aangerekend voor het gebruik van het net dan wanneer er weinig vraag is. Zo’n piekmoment is ’s avonds wanneer iedereen thuis begint te koken, te wassen en binnenkort op steeds meer plaatsen de auto wordt opgeladen en de warmtepomp aanslaat. Het zal er dus op aankomen om je verbruik zoveel mogelijk in de dalmomenten te plaatsen en/of in de piekmomenten stroom uit de thuisbatterij te gebruiken. Er bestaat intussen slimme technologie die de peak shaving voor jou regelt.

• Keuze van een batterij

Een thuisbatterij kan vandaag vooral ingezet worden voor energy/time shifting.

In dat geval is het belangrijk dat de zelf opgewekte energie zoveel mogelijk zelf weer wordt verbruikt. (SOC is voor zonsopgang zo laag mogelijk). Dit gaat vandaag al op voor wie een digitale teller heeft. Voor wie nog een terugdraaiende teller heeft, doet het net dienst als virtuele thuisbatterij.

In de toekomst (1/7/2022) wordt peak shaving ook belangrijk.

Dan kies je voor een batterij waarvan de SOC zo hoog mogelijk is zodat de pieken altijd opgevangen kunnen worden zodat je op elk ogenblik energie kan leveren aan het huis.

Wie zowel wil inzetten op energy/time shifting en peak shaving heeft best een batterij met een grotere capaciteit (kWh) die steeds voor een klein deel opgeladen blijft, kwestie van altijd energie te kunnen leveren.

• Veiligheid

Het is en blijft een chemisch fabriekje met gevaar voor thermische ontsporing en zelfontbranding. Plaats dus de thuisbatterij in een droge en goed geventilleerde ruimte en voorzie rook- en brandmelders.
Thuisbatterijen zijn verzekerd via de brandverzekering maar goed om dat even af te checken met de verzekeraar.

• Is een thuisbatterij economisch rendabel?

Als er voor de juiste batterij (juiste vermogen – juiste capaciteit i.f.v. 1 cycli / dag) wordt gekozen met de juiste configuratie kan een thuisbatterij rendabel zijn.
De keuze van de batterij is heel afhankelijk van het eigen verbruik en van de plaatselijke situatie. Goed om dus je energieproductie en verbruik vooraf goed te monitoren.
Een thuisbatterij betekent niet dat je vanaf dan onbeperkt elektriciteit kan vebruiken. Ze kan enkel rendabel zijn in combinatie met een slim verbruik.
Online kan je hier een simulatie maken: https://apps.energiesparen.be/thuisbatterij-simulator
In de presentatie van Hannes Laget vind je een voorbeeld van een huishouden met zonnepanelen, thuisbatterij en warmtepomp dat een goed idee heeft van hoe de rendabiliteit wordt berekend. (slide 27-29)
Er zijn ook premies voorzien voor wie zich een thuisbatterij aanschaft. Meer info over deze premies vind je hier: https://www.energiesparen.be/thuisbatterij

• Alternatieven voor een thuisbatterij

Een elektrische boiler slaat energie op in de vorm van warm water. Dit kan gebruikt worden voor baden, douches, … maar evenzeer in de winter voor verwarming. Wanneer de productie van warm water een grote slokkop van elektriciteit is, kan dit in bepaalde gevallen een alternatief zijn voor de thuisbatterij. Ook hier is een correcte observatie van jouw energieverbruik nodig.

Een elektrische wagen heeft een batterij waarvan de capaciteit veel hoger is dan de thuisbatterij. Deze elektriciteit kan ook gebruikt worden om het thuisnet te voeden (de juiste installatie en batterij zijn hiervoor wel nodig). Dit kan dus enkel wanneer je de dag nadien je auto niet nodig hebt vooraleer die terug is opgeladen via de zonnepanelen. Dit vraagt dus wat planning en organisatie.

De buurtbatterij die je met de buurt aankoopt, onderhoudt en gebruikt is vandaag nog toekomstmuziek maar past in de energietransitie naar duurzame energie. Ze zorgt er niet alleen voor dat je lokaal opgewekte energie daadwerkelijk lokaal kan verbruiken maar voorkomt ook netversterking in buurten wanneer we straks allemaal elektrisch rijden en onze gasketel is vervangen door een elektrische warmtepomp. Deze buurtbatterij zal ongetwijfeld haar plaats krijgen binnen energiegemeenschappen waarin verbruikers en producenten afspraken maken over productie, opslag, verdeling en verhandeling van duurzaam opgewekte energie.